Սպառված դաշտ, սպառված մարդիկ
1989 թվականին հայ մտավորականության վառ ներկայացուցիչներից մեկը՝ գրականագետ Ռաֆայել Իշխանյանը, հրապարակեց իր հայտնի «Երրորդ ուժի բացառման օրենքը», որը, պետք է ասել, թարմ շունչ հաղորդեց այն ժամանակ ընթացող գործընթացներին, որոնք ավարտվեցին Հայաստանի նոր պետության կայացմամբ:
Եթե շատ հակիրճ, Ռաֆայել Իշխանյանն ասում էր, որ հայերը պետք է ապավինեն միայն սեփական ուժերին, չտառապեն օտարամոլությամբ և չապավինեն դրսի ուժերի ողորմածությանը, քանի որ դա միշտ աղետալի հետևանքներ է ունեցել:
Հոդվածն իր արդիականությունը չի կորցրել, բայց հիմա պետք է հրապարակել այդ հոդվածի շարունակությունը. «Երրորդ ուժի անհրաժեշտության օրենքը»:
Այսօրվա քաղաքական դաշտի հիմնական ֆիգուրանտները պարզապես սպառել են իրենց. գաղափարապես, քաղաքականապես և բարոյապես: Վերջացել են, չկան: Չունեն որևէ պատկերացում, թե ինչ պետք է անել, ինչու պետք է անել: Մենակ մի բան են անում. երրորդ ուժի բացառման օրենքի հերն են անիծում: Թե՛ իշխանությունը, թե՛ ընդդիմությունն այսօր դրսի ուժերի ողորմածությանն են ապավինում: Հենց ողորմածությանը: Կեսն իրեն արևմտամետ է համարում, կեսը՝ ռուսամետ, իրականում երկուսն էլ դրսի ուժերի հետ են կապում այստեղ իրենց քաղաքական գոյությունը: Իրենց, բայց ոչ Հայաստանի: Առավել ևս Արցախի:
Իշխանությունները, օրինակ, Արցախի ապագան կապել են Ռուսաստանի ողորմածության հետ, Հայաստանի անվտանգությունը՝ Հաագայի, ԵՄ-ի հետ: Ընդդիմությունը Արցախի ապագան կապել է Ռուսաստանի ողորմածության հետ, Իրանի ախպերական վերաբերմունքի ու մեկ էլ Թուրքիայի երկրաշարժի հետ: Մտեք նայեք այս ուժերի ներկայացուցիչների սոցցանցերի էջերը. բոլորը գրում են, թե ինչ պետք է անի Ռուսաստանը, Իրանը, Եվրոպան, Չինաստանը, Բայդենը, դասեր են տալիս, իսկ թե ինչ պետք է անի Հայաստանը, ոչ մեկը չի ասում: Հա, ընդդիմությունն ասում է՝ իշխանությունը գնա, լավ կլինի, իշխանությունն ասում է՝ ընդդիմությունը վերանա, լավ կլինի, քանի որ 5-րդ շարասյուն է: Բոլոր ոլորտներում ճահիճ է, կրթականից սկսած, վերջացրած դատաիրավական համակարգով: Ու այդ ճահիճը բոլորիս իր մեջ է առնում:
Երրորդ ուժի անհրաժեշտությունն արդեն օրենք է: Եթե ցանկանում ենք Հայաստան ունենալ ու հայ մնալ: Դա աներևակայելի բարդ խնդիր է՝ հաշվի առնելով, թե հանրությունն այսօր ինչ ապատիկ վիճակում է և ինչ աստիճանի է ճահճի մեջ խրված:
Հաջորդ սերիան՝ Հովիկ Աբրահամյանից հետո
Բայց հանրությանը ճահճից դուրս հանելու համար երևի պետք է նախ այդ հանրությանը կտրել «հաց և զվարճալիք» սերիալից: Ամեն շաբաթ մի սերիա բաց են թողնում: Այս շաբաթը նվիրվեց Հովիկ Աբրահամյանին: Բան չես կարող ասել, չտեսի պես 20 տարի ստամոքսներն են լցրել, իշխանություններն էլ դա հավեսով հիշեցնում են: Մարդը մենակ մի օր կարդում է, թե դատախազությունը ինչ է պահանջում բռնագրավել Հովիկ Աբրահամյանից ու նրա ընտանիքից: Էնքան երկար է այդ գույքի ցանկը:
Մի երկու օր էլ մարդիկ էքսկուրսիա են կատարում Հովիկ Աբրահամյանի դղյակում, հիանում նրա ոսկեզօծ ապարանքներով, թագավորավայել կահույքով ու լվացքի մեքենայով: Մի երկու օր էլ իրար մեջ քննարկում են տեսածը: Մինչև ավարտվի այս սերիան, հաջորդը կսկսվի: Ու այսպես շարունակ, իսկ թե Ալիևն ինչ է ասում, ինչ զարգացումներ են սպասվում տարածաշրջանում, Փաշինյանը ինչ նոր աղետներ է գուժում... բա դրա վա՞խտն է, մի հատ նայեք, Հովիկ Աբրահամյանի ճաշի սեղանը կարմիր փայտից է, ունիտազն էլ՝ ոսկեջրած: