«Շատ են ասում, թե կապիտալը և ներդրումը հայրենիք չունի, բայց կրկին ու կրկին ինձ թույլ կտամ չհամաձայնել նման ձևակերպման հետ, որովհետև հայկական կապիտալը հայրենիք ունի, և այդ հայրենիքը Հայաստանն է, և այդ հայրենիքը Արցախն է»։
«Հայաստանը և Արցախը պետք է զերծ լինեն կոռուպցիայից։ Կոռուպցիայի բոլոր դրսևորումները, այդ թվում՝ հովանավորչությունը, արհեստական մենաշնորհները, մրցակիցների հանդեպ հարուցվող արհեստական խոչընդոտները պետք է արմատախիլ արվեն։ Կոռուպցիոն գործունեության արդյունքում պետությանը և ժողովրդին հասցված նյութական վնասները պետք է վերականգնվեն»։
«...կառավարությունը պետք է ...խոշոր և ինստիտուցիոնալ ներդրողներին ու նրանց գործունեության համար արդար, հավասար և օրինական դաշտ ստեղծի»։
Սրանք մեջբերումներ են Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ելույթից։
Ո՞ւմ ձեռնտու չէ 200 միլիոն դոլարի ներդրումը նորօրյա Հայաստանում
Այս հարցն առաջանում է «Ա-Տելեկոմ» ընկերության գլխավոր տնօրեն Արթուր Երզնկյանի հետ զրույցից։
Կապի և հեռահաղորդակցության ոլորտում փորձառու գործարար ռուսաստանաբնակ Ռաֆայել Յայլյանը եղբոր՝ Միշայի հետ հեղափոխությունից հետո որոշում են գալ Հայաստան, բնակարան ձեռք բերել Երևանում, ներդրումներ կատարել Արցախում և Հայաստանում։ Որոշումը կայացրել էին համացանցում տարածված Նիկոլ Փաշինյանի համայն հայությանն ուղղված ազդեցիկ մի ելույթից հետո։ Այս մասին ասել էր Ռաֆայելը Արթուր Երզնկյանին դեռևս 2018 թվականի սեպտեմբերին։
Եվ ահա գործարար եղբայրները Արթուր Երզնկյանի հետ սկսում են կազմել իրենց ծրագրերը։
Արցախում բջջային կապի մենաշնորհ կա, այն էլ բավական ցածր որակի։
«Հարց չի՞ առաջանում, թե ինչու Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ ադրբեջանցիները հարձակումն սկսելուց չփորձեցին շարքից հանել մեր կապի անտենաները,- բացատրում է Արթուր Երզնկյանը և պատասխանում,- որովհետև դրա կարիքը չկար։ Սահմանամերձ գոտում հիմնականում գործում է 2G կապը, որը նրանք հեշտությամբ գաղտնալսում են։ 3G, 4G կապով խոսակցություններ վերծանելը մի քանի անգամ բարդ է և ժամանակատար։ Կապի որակը Արցախում նաև անվտանգության հարց է»։
Ուստի, գործարարները ծրագրում են սկզբնական ներդրումները կատարել հենց Արցախում՝ կապի և հեռահաղորդակցության ոլորտում.
- ստեղծել բջջային կապի 2-րդ բջջային օպերատոր,
- նորագույն տեխնոլոգիաների ներդրմամբ բարձրացնել բջջային կապի որակը,
- Արցախի և Հայաստանի միջև գործող ռոումինգը դարձնել անվճար,
- կտրուկ նվազեցնել սահմանամերձ գոտում կապի ծառայությունների սակագները,
- ժողովրդականություն վայելող հանրային տարածքներում ապահովել անվճար WiFi ծածկույթ,
- ինտերնետ ծառայությունն առաջարկել ոչ թե գիգաբայթերով, այլ արագությամբ,
- ստեղծել 250 հազար դրամ միջին աշխատավարձով 500-700 աշխատատեղ,
- այս ամենի շնորհիվ կառաջանա բյուջե վճարվելիք ամսական 39 միլիոն դրամ հարկ։
Մի խոսքով՝ շուրջ 15-17 միլիոն դոլարի ներդրում միայն Արցախում, իսկ ծրագրի իրագործումը՝ 6 ամսում։
Նշենք, որ Արցախում կատարած հետազոտական աշխատանքներից պարզվել էր, որ ԼՂՀ բնակչությունը խիստ դժգոհ է մատուցված կապի ծառայություններից, ինտերնետի որակից և գնից։ 3G-ն գործում է տարածքի ընդամենը կեսում և ինտերնետի որակն էլ սարսափելի ցածր է։ Գործում է Արցախի և ՀՀ-ի միջև ռոումինգի բարձր սակագին։ Միջազգային հեռախոսակապի գները շատ բարձր են։ Խոսքը «Ղ-Տելեկոմի» մասին է։
Հայաստանում նորագույն տեխնոլոգիաներով բջջային կապի 4-րդ օպերատոր ստեղծելու, երեք մուլտիպլեքսների միջոցով ՀՀ տարածքում 27 թվային հեռուստածրագրերի սփռման, թվային տվյալների մշակման և պահպանման և հեռահաղորդակցության, տվյալների պահպանման և մշակման մասնագետների համար ուսումնական կենտրոններ ստեղծելու և ևս մի քանի այլ ծրագրեր իրագործելու համար Յայլյան եղբայրները պատրաստ են Արցախում և Հայաստանում ներդնել ընդհանուր 200-220 միլիոն դոլար։
2018 թվականի սեպտեմբերին գալով Հայաստան, Ռաֆայել Յալյանը և Արթուր Երզնկյանը հանդիպում են այն ժամանակ փոխվարչապետ Արարատ Միրզոյանին։ Փոխվարչապետը ոգևորվում է ներկայացվող ծրագրից և արտահայտվում այսպես. դուք եկել եք վարչապետի ծանր զամբյուղից մի քար թեթևացնելու։
Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է կազմակերպում Արցախի այն ժամանակվա վարչապետ Արայիկ Հարությունյանի հետ։ Արայիկ Հարությունյանը նույնպես ոգևորվում է։ Բայց հենց այս պահից սկսում են գործել նախահեղափոխական շրջանի դառը հետևանքները։ Արայիկ Հարությունյանը բացատրում է, որ Արցախում գործում է բջջային կապի մեկ օպերատոր, որի հետ կնքված է մենաշնորհային պայմանագիր՝ ըստ որի Արցախի տարածքում մինչև 2043 թվականը 2-րդ օպերատոր մուտք գործելու իրավունք չունի։ Հետաքրքիր է, որ ըստ նույն պայմանագրի, գործող օպերատորը, թեև իրականացնում է միայն բջջային կապի ծառայություն, սակայն, ինտերնետ ծառայությունները նույնպես արգելափակել են մինչև նշված ժամանակը։
Այնուամենայնիվ, Յայլյան եղբայրների ծրագիրն իրագործելու նպատակով Արայիկ Հարությունյանն առաջարկում է ՀՀ կառավարության հետ ստեղծված իրավիճակից իրավական ելքեր գտնել։
Դա 2018 թվականի սեպտեմբերն էր։ Հայաստանում քաղաքական իրավիճակը լարված էր։ Փաստացի երկիշխանություն էր։ Առջևում ուրվագծվում էին խորհրդարանական արտահերթ ընտրությունները։ Կառավարությունում ոչ ոք չէր պատկերացնում, թե ինչ է լինելու ընտրություններից հետ։ Մնալո՞ւ են արդյոք պաշտոնյաները նույն պաշտոններում։ Ու գործը ձգձգվում էր։
Հայաստանում գրանցած Յայլյանների «Ա Տելեկոմ» ընկերության անունից Արթուր Երզնկյանը 2018 թվականի դեկտեմբերի 26-ին երկու նամակ է մուտքագրում ՀՀ կառավարություն, մեկն ուղղված վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին, մյուսը՝ փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանին։
Մեր հաջորդ թողարկմամբ կներկայացնենք «Ա Տելեկոմի» ներկայացրած ծրագրով նամակների արկածները ՀՀ կառավարությունում և նախապես տեղեկացնենք, որ մուտքագրված երկու նամակներն էլ ամիսներ անց անհետացած են լինում. նամակների մուտքագրման կոդերը գտնում են, բայց նամակները այդպես էլ չեն գտնում։
Սպասեք «Չորրորդ իշխանություն» թերթի հաջորդ թողարկմանը։
Հրապարակումը պատրաստեց Արմեն Գևորգյանը
«Չորրորդ իշխանություն», թիվ 22, 2020